واردا میگوید تولید صنعتی در فضا جواب داده؛ حالا میخواهد آن را به یک کار عادی تبدیل کند
در یک تحول مهم در صنعت فضا، شرکت «واردا» (Varda Space Industries) اعلام کرد که فناوری تولید دارو در شرایط بیوزنی فضا را با موفقیت به مرحله اجرا رسانده و حالا هدف اصلیاش تجاریسازی گسترده و عادیسازی این فناوری برای صنایع مختلف است. مدیرعامل واردا، ویل بروی، معتقد است که تا 10 سال دیگر، مشاهده فرود کپسولهای دارویی که هر شب از فضا به زمین بازمیگردند، به صحنهای معمولی تبدیل میشود و تا 15 تا 20 سال آینده، اعزام یک کارگر به مدار زمین برای یک ماه حتی ارزانتر از نگاه داشتن او روی زمین خواهد بود. او این روند را با جهش تاریخی فناوری موشکهای قابل استفاده مجدد توسط اسپیسایکس مقایسه میکند.
تولید دارو در فضا: مزایا و چالشها
واردا نخستین بار در فوریه 2024 موفق به بازگرداندن کریستالهای داروی ضد HIV (ریتوناویر) از مدار زمین شد و به جمع محدود شرکتهایی چون اسپیسایکس و بویینگ پیوست که توانستهاند محمولهای را به سلامت از فضا بازگردانند. دلیل انجام تولید دارو در فضا، بهرهبردن از محیط ریزگرانش است؛ جایی که مشکلات رسوبگذاری و کشش جاذبه وجود ندارند و این موضوع امکان تولید کریستالهایی با کیفیت بالاتر، خلوص بیشتر و ماندگاری طولانیتر را فراهم میکند.
نکته کلیدی:«برخلاف شرکتهای ماهوارهای که تنها یک بار هزینه پرتاب را میپردازند، تولید هربار دارو نیازمند یک پرتاب جدید است. این امر موجب رشد تقاضا برای پرتابهای فضایی و در نتیجه کاهش هزینهها به لطف صرفهجویی ناشی از مقیاس میشود.»
مدل کسبوکار و تأثیرات اقتصادی
بر اساس مدل اقتصادی واردا، برخلاف شرکتهای ماهوارهای که تنها یک بار هزینه پرتاب را میپردازند، تولید هربار دارو نیازمند یک پرتاب جدید است. این امر موجب رشد تقاضا برای پرتابهای فضایی و در نتیجه کاهش هزینهها به لطف صرفهجویی ناشی از مقیاس میشود. به همین خاطر، واردا فعلاً بر تولید داروهای گرانقیمت تمرکز دارد، چون میتوانند هزینه بالای حملونقل فضایی را جبران کنند. بروی این روند را با «تئوری هفت دومینو» تبیین میکند که شامل مواردی چون تحقق موشکهای قابل استفاده مجدد، تولید و بازگردانی دارو، ورود دارو به مرحله آزمایشهای بالینی و در نهایت کاهش شدید هزینه پرتاب فضایی است.
تحلیل:«واردا برای نخستین بازگشت کپسول دارویی خود با چالشهای جدی دریافت مجوز از اداره هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) و در اولویت نبودن عملیاتش در محدوده آزمایش نظامی یوتا روبرو شد. در نهایت، پس از ماهها انتظار و رایزنی، کپسول W-1 در فوریه 2024 طبق برنامه در یوتا فرود آمد و واردا اولین شرکتی شد که مجوز جدید اداره هوانوردی برای عملیات بازگشت تجاری را دریافت کرد.»
چالشهای قانونی و عملیاتی
حال واردا علاوه بر آمریکا، در استرالیا هم سایت فرود دارد و قادر است بدون نیاز به دریافت مجوز جداگانه برای هر بار پرتاب، عملیات بازگشت را انجام دهد.
آینده: فراتر از دارو
اگرچه هنوز هیچ محصول دارویی تولید شده در فضا در داروخانهها وجود ندارد و سودآوری این مدل اثبات نشده، اما مدیران واردا آیندهای را متصورند که کاهش هزینههای پرتاب، مسیر را برای صنایع دیگری همچون نیمههادیها، فیبر نوری و مواد پیشرفته باز میکند. در طول مسیر، واردا یک حوزه تجاری جدید هم ایجاد کرده است: آزمایشهای هایپرسونیک برای صنایع نظامی و هوافضا، چرا که سرعت بازگشت کپسولهای این شرکت معادل ماخ 25، محیطی بینظیر برای تست مواد و سنسورها فراهم میکند.
دسترسی سریع و ایمن به ابزارهای قدرتمند فناوری!
